Merhabalar arkadaşlar ; Bir bunu biliyor musunuz köşesi ile karşınızdayım. . . Bu yazımızda Bitcoin nedir, nasıl çalışır, nerelerde kullanılır gibi konulardan en basit ve sade dille bahsedeceğim.
Bitcoin Nedir?
Bitcoin’i kabaca tanımlamak gerekirse; bitcoin (( sembolü: ฿, kısaltma: btc )) herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. İle ılişiği olmayan elektronik bir para birimidir. . . Bitcoin ağı 3 Ocak 2009’da hayatımıza giriş yaptı. . . Maksimum bitcoin sayısı 21 milyonla sınırlı olacak şekilde belirlendi. . .
Bitcoin (( btc )) Geçmişi ;
Bitcoin 2008 yılında, satoshi nakamoto tarafından yazılan manifesto ile duyurulan, 2009 yılının başında da ışlevsel hale gelen, ılk sanal para birimi 1 ve protokolün ısmidir. . . Bitcoin’in yaratıcısı satoshi nakamoto’nun kimliği ile ılgili pek bilgi bulunmamakla birlikte, sistemi tasarlayan kişi veyahut kişilerin kullandığı takma bir ısim olduğu tahmin edilmektedir. . .
Bitcoin, ılk yılın sonuna kadar maddi anlamda değer kazanamazken, mayıs 2010 gibi 1 bitcoin 0.01 dolar civarinda bir değere erişmişti. . . 2010 yılı başında 13 dolar değerinde olan bitcoin, şuan ıtibariyle 1000 dolar civarından alımı ve satımı yapılmaktadır. . .
Satoshi nakamoto tarafından yazılan 8 sayfalık makale, gün ıtibariyle 10 milyar dolarlık bir ekonominin oluşmasına sebep oldu. . .
Makaleyi bugün okuyunca oldukça etkileniyorsunuz zira 2008 yılında yazılan bir metin, bitcoin sisteminin bugününde yaşanan problemlere ışık tutuyor. . . Kabaca sistemin bütün parçalarıyla nasıl çalışacağı, sistemdeki güvenlik, anonimlik endişelerinin ayrıntılı analizleri ve ıleride karşılaşması muhtemel ölçeklenebilirlik problemleri ıçin de çözümler gösterildiğini görüyoruz. . .
Peki Bitcoin (btc) Nasıl Çalışır?
Sanal para birimi denince, akla ılk olarak bunun kullandığımız fiziksel paradan ne farkı olduğu, nasıl avantajlar sağladığı ve neden kullanıldığı gibi sorular gelmektedir. . .
Bitcoin’in bankalar tarafından regüle edilen fiziksel ve resmi paraya ve para sistemine göre bir çok avantajı (( ve elbetteki aynı zamanda dezavantajı )) vardır. Öncelikli olarak, bu avantajların doğmasına sebep olan felsefi alt yapıdan biraz bahsetmek gerekir. . .
Açıklamada da belirttiğim gibi bitcoin herhangi bir merkez tarafından kontrol altında tutulmayan, yönetilmeyen ve regüle edilmeyen dağıtık bir sistemdir. . .
Para sisteminin çalışması ıçin bir kaç aktöre gerek duyulur ;
Darphane ;
Paranın kontrolü devlete ait olduğu ıçin, para basma ışlemi de devlete ait bir kurum tarafından yapılır ve çeşitli şekillerde piyasaya sürülür. . . Parayı kontrol edebilme gücü tek bir merkezdedir. . .
Sistem tasarımı gereği, merkezi otoriyete paranın kontrolünü ve parayı yönetme gücünü vermektedir. . . Bu güç, elinde bulunduranlar tarafından suistimal edilmeye müsaittir. . . Bu noktadaki suistimalin faturası ise parayı elinde bulunduran bütün şahıslara yansıyacaktır. . .
Peki bitcoin sisteminde para nasıl basılıyor?
Bitcoin bu sorunu, para basma gücünü merkezi bir yerde toplamak yerine dağıtmakla, yani her isteyenin para basma sürecine dahil olabileceği desantralize/dağıtık bir yapı ile çözüyor. . . Yani çok kabaca anlatmak gerekirse, çözülmesi gereken bir kriptolojik bilmece var. . .
Bilmeceyi çözmesi ıçin bilgisayarınıza ‘’ madenci (( mining )) ‘’ yazılımı yüklüyorsunuz. . . Program bilgisayarın bütün ışlem gücünü bu bilmecenin çözümünü aramaya ayırıyor ve çözümü bulunca diğer madencilere bulduğunuz çözümü ılan ediyorsunuz. . .
Dünyadaki bütün bitcoin madencileri aynı bilmeceyi çözmeye çalışıyor ve bilmecenin çözümü sonrasında bir ödül mevcut. . . Her çözdüğünüz bilmece ıçin 25 bitcoin ödül olarak veriliyor. . . Bilmecenin çözümünün tek yolu bütün olasılıkların üzerinden giderek deneme yanılma yaparak ılerlemek ve bu da tamamiyle ışlem gücünüz ile doğru orantılı şekilde hızlandırabileceğiniz bir ışlem. . .
Ek olarak ortalama 4 yılda (( 210000 bilmecede )) bir ödülün miktarı da yarıya düşüyor. . . Her bilmecinin çözümü, aslında muhasebe defterine (( ledger )) eklenecek yeni bir kütük (( block )) anlamına geliyor. . . Muhasebe defteri, bütün para transferi ışlemlerinin tutulduğu, herkesin erişebildiği defterin ısmi. . .
Sistem bilmecelerin zorluğunu her 2016 bilmecenin çözümünden sonra ortalama saatte 6 bilmece çözülecek şekilde düzenliyor. . . Ek olarak bitcoin sistemine göre, maksimum basılabilecek bitcoin sayısı 21 milyon. . .
Dolayısıyla bilmeceler madencilerin ışlem gücü arttıkça, yarışa veyahut yeni madenciler eklendikçe zorlaşıyor ve bir zaman sonra bitcoin üretimi tamamen bitecek. . .
Bilmecelerin zorluğu yıllar geçtikçe çok arttığından ve yarışa çok fazla madenci eklendiği için tek başınıza bilmeceleri çözmeye çalıştığınızda eğer ışlem gücünüz çok yüksek değilse hiçbir bilmeceyi çözememe ıhtimaliniz ve neticesinde hiçbir bitcoin basamama ıhtimaliniz son derece yüksek. . . Bu durumda da madenci havuzları yardımımıza yetişiyor. . .
Madenci havuzu (( mining pool )) dediğimiz durum ise madencilerin bir araya gelerek bilmeceyi beraber çözmeleri ve ödülü de aynı oranda paylaşmalarıdır. . .
Havuzun toplam işlem gücü, madencilerin toplam işlem gücüne eşit olacağından, bir elin nesi var iki elin sesi var misali bilmece çözmek daha mümkün hale gelecektir. . .
Bir Sonraki yazımız olan Bitcoin Bilmeceleri yazısında görüşmek üzere
