Her birey kendine özgü, fiziksel, sosyal ve kültürel özelliklere sahiptir. Aynı yaşta, aynı okulda ve hatta aynı seviyede öğrenim gören iki öğrencinin benzer durumlar karşısında verecekleri tepkiler de yine bireysel farklılıklar taşıyacaktır. Her birey; taşıdığı duygu, düşünce, yetenek, istek, gereksinim, güçlü ve zayıf yönler ile edindikleri hedef ve bu hedeflere ulaşmak için gösterdikleri çaba ile de birbirinden farklı özellikler taşır. Psikolojik Danışma ve Rehberlik hizmetleri, öğrencilerin her birini gerek kişisel özellikleri, gerekse sosyal yönleriyle değerlendirerek; onların kendilerini gerçekleştirmelerine ve psikolojik olarak daha sağlıklı bireyler haline gelmelerine rehberlik eder.
Psikolojik Danışma ve Rehberlik Nedir?
Psikolojik danışma ve rehberlik halk arasında bilindiğinin aksine bir psikoloji alanı değildir. Bu alan, okuldaki bir ders anlamına da gelmez. Psikolojik danışma ve rehberlik; öğrencinin kendisini tanımasına, becerileri doğrultusunda kendisini geliştirmesine, çevresi ile uyumlu ve sağlıklı ilişkiler kurabilmesine rehberlik ederek, bu konuda öğrencinin yanında olmayı hedefleyen çalışmalar bütünüdür. Bu çalışma sürecinin kaynağında ise öğrencinin kendisi; yani birey yer almaktadır.
Rehberlik Eğitiminin Temel Amacı Nedir?
Psikolojik Danışma ve Rehberlik Eğitimi’nin en temel amacı kişinin özlük bilincine varmasına yardım ederek; kendini gerçekleştirmesini sağlamaktır. Günlük hayatta farkına varılmayan güdüler, yetenek ve zayıf noktaların kontrollü eğitim ortamlarında keşfedilmesi; rehberlik sürecinin daha kolay ve yararlı ilerlemesini sağlamaktadır. Bu nedenle rehberlik eğitimi, hazırlanan kontrollü ölçme yöntemlerinin düzenli, sağlıklı ve istenilen hedeflere uygun şekillerde uygulanabilmesini de amaçlamaktadır.
Rehberlik Eğitiminin Temel İlkeleri
Psikolojik Danışma ve Rehberlik süreci, herhangi bir kısıtlama olmaksızın; okuldaki her öğrenci için geçerli olup; tüm öğrencilerin yararlanmasına açık olmalıdır. Danışman öğretmenlerle iletişim kurmak kolay olmalıdır.
Rehberlik eğitiminin temelinde kişiye saygı yer almalıdır. Danışman öğretmen, öğrencinin kişisel haklarına saygılı davranmalıdır. Öğrenciye herhangi bir özelliğinden dolayı olumsuz tutum içerisinde bulunmamalıdır.
Öğrenci bilgileri, yaşadıkları özel durumlar bireysellik ilkelerine uygun şekilde çözüme ulaştırılmalıdır. Kişilik haklarına aykırı şekilde bilgi paylaşımından uzak durulmalıdır. ;
Rehberlik sürecinde öğrenci, veli, öğretmen ve okul yönetimi iş bölümü yapmalıdır; kollektif bir çalışmaya başvurulmalıdır.
Rehberlik araştırmalarında ve öğrenci değerlendirmelerinde bireysel farklılıklara önem verilmelidir. Aynı yaştaki farklı çocukların birbirinden farklı kişilik ve sosyokültürel özelliklere sahip oldukları göz ardı edilmemelidir.
Rehberlik sürecinde bilimsel yönüyle sonuç almış teknikler kullanılmalıdır. Danışman, kendi geliştirdiği; sonuçları bilimsel olarak kanıtlanmamış yöntemleri tercih etmemelidir.
Rehberlik sürecinde danışmanın istekli olması büyük önem taşımaktadır. Öğrenciye yardım etme konusunda gönüllü olmalıdır.
Özetleyecek olursak; psikolojik danışma ve rehberlik eğitimi, öğrencinin kendisini tanıyarak; bilgi, beceri ve istekleri doğrultusunda kendisini geliştirmesini, yeteneklerini kullanabilecek isteği duymasını sağlayan süreçtir. Bu süreçte okul, öğrenci ve veli iletişimi büyük önem taşımaktadır.
Rehberlik Eğitiminin Hizmet Alanları Nelerdir?
Psikolojik danışma ve rehberlik sürecinin iki ana hizmet alanı bulunmaktadır: Doğrudan Hizmetler ve Dolaylı Hizmetler.
Doğrudan Hizmet alanları olan Bireyi Tanıma, Psikolojik Danışma, Oryantasyon, Bilgi Edinme / Toplama ve Bilgilendirme, Yöneltme- Yerleştirme ve İzleme aşamalarında öğrenci ile danışmanın birebir iletişimi söz konusudur. Dolaylı Hizmet alanlarındaysa rehberlik sürecinin daha teknik aşamaları yer almaktadır.
Dolaylı Hizmet alanları olan Plan / Program Geliştirme, Konsültasyon, Veli Hizmetleri, Çevre İletişim, Araştırma – Değerlendirme ve Sevk İşlemleri aşamalarında öğrenci ile direkt olarak bir iletişim yoktur. Bu hizmet alanlarında rehberlik çalışmaları için hazırlık söz konusudur.
Her sınıfta onlarca öğrencinin olduğu okullarımızda, öğrencilere verilecek profesyonel bir rehberlik eğitimi, öğrencinin küçük yaşlarda kendisini tanımasını sağlayarak; geleceğe başarılı ve faydalı bireyler yetiştirilmesini sağlayacaktır. Bu da ülke refahı için büyük önem taşımaktadır.
Rehberlik ve psikolojik danışman, bireylerin hayatlarında yaşadığı sorunları çözmeleri ya da hedeflerine yön vermelerine yardımcı olur.
Psikolojik danışmanlık, son yıllarda giderek önemi daha da artan ve kesinlikle ihtiyaç olan bir meslektir. Günümüzde psikolojiyi tehdit eden birçok sebep ve durum vardır. Psikolojik sorunlarla mücadele her bireyin kendi başına yapabileceği ve üstesinden gelebileceği bir konu değildir. Okullar, işletmeler başta olmak üzere psikolojik danışmanlar görev almalı ve yardımcı olmalıdır. Güzel bir makale olmuş. Teşekkürler.